Covid-19 en grensbewaking

16 juli 2020 – De nieuwe briefing ‘COVID-19 and Border Politics‘ van Stop Wapenhandel en het Transnational Institute (TNI) bekijkt de gevolgen van de Covid-19-pandemie voor vluchtelingen en migranten, en de verwachte invloed ervan op de markt voor grensbewaking en -controle. Wat zijn de directe gevolgen voor migranten en vluchtelingen die al in kwetsbare situaties leven? Wat betekent het voor mensen die de internationale grenzen oversteken, asiel zoeken en de dodelijke en verraderlijke migratieroutes door regio’s, continenten en zeeën bereizen? Hoe worden ze beïnvloed door reacties van regeringen op de uitbraak? En hoe weten militaire en beveiligingsbedrijven hier van te profiteren?

Grenzen zijn gesloten, asielaanvragen zijn opgeschort, detentie en deportaties hebben geleid tot een verdere verspreiding van Covid-19, er zijn invallen en arrestaties van migranten zonder papieren geweest, arbeidsmigranten en migrantengemeenschappen hebben te maken met baanverlies, onveilige werk- en leefomstandigheden aandoeningen en een gebrek aan toegang tot medische en andere ondersteuning.

In veel gevallen zijn migranten belasterd en beschuldigd van de verspreiding van het virus, en krijgen ze te maken met xenofobe aanvallen van regeringen, extreemrechtse partijen en delen van het publiek en sociale media. Alleen als ze nodig zijn als onderbetaalde en ondergewaardeerde werknemers om de economie en de gezondheidszorg draaiende te houden, wordt ze met tegenzin aangeboden om voorlopig te blijven.

Het lijkt duidelijk dat de beperkingen op grensoverschrijdende reizen en andere maatregelen om de migratie als gevolg van de Covid-19-pandemie te beperken, zullen blijven bestaan, met een groeiend beveiligingsapparaat om deze te ondersteunen. Er zullen waarschijnlijk uitzonderingen worden gemaakt om het toeristen, de rijken en andere ‘wenselijke’ reizigers mogelijk te maken weer soepel grenzen te overschrijden.

Ondertussen blijven regeringen over de hele wereld, met name in Australië, Europa en de VS, enorme bedragen uitgeven aan grensbeveiligings- en controleapparatuur en -diensten, en maken ze plannen om de begrotingen hiervoor de komende jaren verder te verhogen. Dit klink militaire en veiligheidsbedrijven die actief zijn in de diverse sectoren die verband houden met grenzen en migratie als muziek in de oren. Zij zullen wederom waarschijnlijk een van de weinige winnaars zijn van een steeds restrictiever beleid gericht tegen kwetsbare mensen op de vlucht.